Zasadniczą rolę we wpływaniu na wzrost u rozwój roślin mają fitohormony. Dzielimy je na dwie podstawowe grupy:
*aktywatory (auksyny, cytokininy, gibereliny)
*inhibitory (etylen, kwas abscysynowy)
AKTYWATORY
*AUKSYNY (IAA) mają wpływ na:
- wydłużanie się komórek w strefie wzrostu, auksyny rozluźniają bowiem
strukturę ściany komórkowej, czyniąc ją bardziej podatną na
rozciąganie, a równocześnie zwiększają
przenikanie wody do komórki. W ten sposób następuje wzrost wakuoli oraz
wywołane tym rozciąganie ścian komórkowych. Procesy te
przebiegają jedynie w obecności tlenu co
świadczy o tym, że związane są z oddychaniem.
- podziały komórkowe (zwłaszcza w kambium, przyrost korzenia na długość, dlatego np. pnie bardziej przyrastają na wiosnę, to jest główna przyczyna tworzenia się pierścieni rocznych w drewnie)- zrzucanie liści i owoców
- uśpienie pąków (dominacja wierzchołkowa, ponieważ przesuwająca się w dół fala auksyn wprowadza pąki w stan uśpienia)
- u niektórych gatunków można wywołać wytwarzanie owoców partenokarpicznych, czyli bezpestkowych, powstających bez wcześniejszego zapylenia i zapłodnienia
- fototropizm
FILMIK Z WYTŁUMACZENIEM: KLIK
Najpospolitszą i najprawdopodobniej jedyną naturalną
auksyną wszystkich roślin wyższych jest
kwas ildolilo-3-octowy.
Auksyny transportowane są w stronę korzenia.
GIBERELINY
-mają wpływ na karłowate rośliny - jeżeli na wierzchołek wzrostu odmiany karłowatej
wprowadzilibyśmy kilka kropel rozcieńczonego roztworu gibereliny, to
roślina wydłuży się wtedy do normalnych rozmiarów rośliny
wysokopiennej
-powodują zakwitanie niektórych roślin
-partenokarpia (u niektórych roślin partenokarpie powodują auksyny u innych gibereliny)
-kiełkowanie nasion i przerwanie stanu spoczynku (przeciwnie w stosunku do auksyn)
- stymulują podziały komórkowe
- zwiększają produkcję amylazy
Do tej pory odkryto ponad 100 giberelin, które stanowią bardzo liczną i wciąż powiększającą się grupę związków hormonalnych. W roślinach gibereliny (GA) produkowane są w częściach wierzchołkowych korzeni i najmłodszych liściach pędów. Źródłem GA są również węzły traw i pędów roślin dwuliściennych oraz części kwiatów (pręciki), a także rozwijające się nasiona.
CYTOKININY
- najbardziej charakterystycznym dla nich jest stymulowanie podziałów komórek
- nie mają charakteru kwasu w przeciwieństwie do auksyn i giberelin
- występują w glonach, mchach paprociach oraz w częściach gdzie występują intensywne podziały u roślin wyższych jak nasiona, młode liście i owoce
- powodują wydłużanie komórek (a dokładnie łańcuchów polipeptydowych podczas biosyntezy białek w rybosomach), czyli elongację.
- znoszą wpływ auksyn na pąki podobnie do giberelin
INHIBITORY
ETYLEN przyspiesza:
- dojrzewanie owoców, starzenie się roślin oraz opadanie liści
- przekształcanie się skrobi w cukry, przez co owoce stają się słodkie
- zmianę barwy z zielonej na żółtą, pomarańczową lub czerwoną
- rozkład ścian komórkowych powodując w ten sposób mięknięcie owocu
oraz
- hamuje wydłużanie łodygi, a w zamian zwiększa grubość ścian komórkowych np. w kolenchymie i sklerenchymie
KWAS ABSCYSYNOWY (ABA)
- przyspiesza starzenie się roślin
- przerywa stan spoczynku w pąkach i nasionach
- stymuluje rozwój tkanki odcinającej, która powoduje opadanie liści
- w przypadku braku wody powoduje zamknięcie aparatów szparkowych i pobieranie jej przez korzenie
- odpowiedź rośliny na stres
RÓŻNICE I PODOBIEŃSTWA HORMONÓW ROŚLINNYCH I ZWIERZĘCYCH
- u zwierząt reakcje są szybkie i różnorodne, a u roślin procesy przebiegają znacznie wolniej
- fitohormony tak jak w przypadku hormonów zwierzęcych działają w niskich stężeniach
- u zwierząt mamy specyficzność działania, u roślin brak specyficzności
- roślinne regulatory wzrostu powstają w komórkach niewyspecjalizowanych, natomiast zwierzęce przeciwnie
- zarówno hormony roślinne i zwierzęce działają w innych miejscach niż zachodzi ich synteza
- jedne i drugie mają podobne działanie, bo wiążą się ze specyficznymi receptorami białkowymi znajdującymi się na powierzchni błony komórkowej lub komórkach docelowych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz