ŚCIANA KOMÓRKOWA

Ściana komórkowa jest to składnik martwy komórki, występujący u większości roślin, grzybów 

i prokariontów, nie występuje w komórkach zwierzęcych.  

FUNKCJE:

- chroni przed urazami mechanicznymi ze względu na swoją sztywność

- tworzy podstawowy element szkieletowy komórek

- nie posiada informacji genetycznej i aparatu syntezy własnych składników, nie jest więc organellum autonomicznym

- sama ogranicza wzrost komórki

- odpowiada za tworzenie połączeń między sąsiednimi komórkami poprzez plazmodesmy

- stanowi ochronę przed infekcjami bakteryjnymi

Budowa ściany komórkowej rozpoczyna się zwykle w czasie anafazy i na początku telofazy. Podstawowymi składnikami budulcowymi ścian komórkowych są:

*celuloza - ma dużą odporność mechaniczną, więc nadaje kształt i sztywność roślinom. Nie rozpuszcza się w wodzie, zwierzęta trawią celulozę za pomocą celulaz. Człowiek nie trawi celulozy. Zebrane w pęczki łańcuchy celulozowe tworzą mikrofibryle, te są zaś zorganizowane w fibryle. 

*pektyny - nie tworzą mikrofibryl, występują w owocach (agrest, porzeczka) i jarzynach, dobrze rozpuszczalne w wodzie

*hemiceluloza - spaja leżące obok siebie włókienka celulozowe

*lignina (drzewnik) - jest to jeden z podstawowych składników drewna, powoduje zwartość komórek drewna, nadaje mu wytrzymałość. Aby zmiękczyć drewno podczas wyrobu papieru należy usunąć z niego ligninę.

Dwa stadia rozwojowe ścian komórkowych:

Pierwsze stadium, ściana pierwotna, zawiera takie składniki szkieletowe:

- celuloza 

- chityna - występująca u wszystkich grzybów z wyjątkiem glonowców, ma większą wytrzymałość mechaniczną od celulozy

- u bakterii i sinic - mureina

Drugie stadium, składniki podłoża tworzą macierz ściany komórkowej, u Eucaryota mogą stanowić je: pektyny, hemiceluloza i  białka.

Czasami zachodzi potrzeba by wzmocnić ścianę pierwotną do ściany wtórnej. Może to przebiegać na dwa sposoby:

- inkrustacja - czyli odkładanie związków chemicznych wewnątrz istniejącej ściany. Związki inkrustujące to: lignina i wtedy nazywa się to drewnieniem (lignifikacja), CaCo3 (węglan wapnia), SiO2 (tlenek krzemu) i jest to mineralizacja

- adkrustacja - czyli odkładanie związków na wewnętrzną powierzchnię ściany pierwotnej. Substancje adkrustujące: kaloza, kutyna (kutynizacja), suberyna czyli korek (korkowacenie), spropolenina